Σχήματα και χρώματα: Wassily Kandinsky

Κοζάκοι (μέρος της Σύνθεσης IV), 1910, Λονδίνο, Tate,
πηγή εικόνας: wassilykandinsky

 Θυμάστε που μιλήσαμε για την αφηρημένη τέχνη; Θα γνωρίσουμε έναν καλλιτέχνη ο οποίος έφερε κάτι εντελώς νέο στην τέχνη της εποχής του. Το όνομά του ήταν Wassily Kandinsky (Βασίλι Καντίνσκι) και θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της αφηρημένης τέχνης. 

Γεννήθηκε στη Μόσχα της Ρωσίας το 1866. Στην ηλικία των 30 ετών, και μετά από μια επιτυχημένη καριέρα ως καθηγητής σε σχολή νομικής, εγκατέλειψε το επάγγελμα και αποφάσισε να σπουδάσει ζωγραφική. Εστίασε ιδιαίτερα στη θεωρία του χρώματος, αναπτύσσοντας όμως και νέες ιδέες για το τι σημαίνουν τα χρώματα και πώς κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται. Ο Καντίνσκι πίστευε ότι τα χρώματα έχουν ψυχή. 

Μελέτη χρώματος, Τετράγωνα με ομόκεντρους κύκλους, 1913, Μόναχο, Γερμανία, 
The Städtische Galerie im Lenbachhaus, πηγή εικόνας: wassilykandinsky

Μέχρι το 1910 περίπου τα πιο συνηθισμένα θέματα στη ζωγραφική ήταν οι προσωπογραφίες (πορτραίτα), η τοπιογραφία, η νεκρή φύση. Θέματα, όπως σκηνές από τη μυθολογία ή τη Βίβλο, δεν είναι πια τόσο δημοφιλή, καθώς όλο και περισσότερο οι καλλιτέχνες ενδιαφέρονται να απεικονίσουν εικόνες από την καθημερινότητα, πρόσωπα, πράγματα που σχετίζονται άμεσα με την εποχή στην οποία ζουν. Επίσης, δεν τους απασχολεί τόσο η ακριβής απεικόνιση της πραγματικότητας, μιας που η τεχνική της φωτογραφίας αρχίζει να εδραιώνεται όλο και περισσότερο.

 Και πάλι όμως, κηλίδες χρώματος και γραμμές που δεν απεικονίζουν τίποτα συγκεκριμένο; Ποιος ζωγραφίζει έτσι; Έτσι, κάποιοι τον θεώρησαν τρελό και τον κορόιδεψαν, μια φορά μάλιστα ένα έργο του αποκλείστηκε από μια έκθεση.

Impression lll, 1911, Μόναχο, The Städtische Galerie im Lenbachhaus, 
πηγή εικόνας: wikidata

Ο Βασίλι Καντίνσκι ενδιαφερόταν επίσης πολύ για τη σύνδεση μεταξύ χρώματος και ήχου. Συχνά άκουγε μουσική ενώ ζωγράφιζε, προσπαθώντας να αποτυπώσει στο χαρτί ό,τι άκουγε. Με αυτές τις πολύχρωμες εικόνες πίστευε ότι αυτό του επέτρεπε να εκφράζει ελεύθερα τα συναισθήματά του. "Με λίγες εξαιρέσεις, η μουσική υπήρξε εδώ και αιώνες η τέχνη που έχει αφιερωθεί όχι στην αναπαραγωγή φυσικών φαινομένων, αλλά στην έκφραση της ψυχής του καλλιτέχνη".

via GIPHY εικόνα: @Pamela_Chougne

Ίσως αν μπορούσαμε να δούμε τους ήχους, να βλέπαμε κάτι τέτοιο:

Κίτρινο, κόκκινο, μπλε, 1925, Centre Pompidou, Παρίσι, Γαλλία,
πηγή εικόνας: wikidata

Με αφορμή αυτό το έργο του Καντίνσκι, δείτε εδώ ένα πολύ ωραίο διαδραστικό παιχνίδι όπου μπορείτε να παίξετε με τα σχήματα, τα χρώματα και τους ήχους.

Τα έργα του

Δείτε πώς αλλάζει το στυλ του, από την παραστατική ζωγραφική των πρώτων χρόνων, μέχρι την έκρηξη σχημάτων και χρωμάτων στην πιο ώριμη περίοδο της καλλιτεχνικής του πορείας . Από πολλούς θεωρείται ο πατέρας της αφηρημένης τέχνης.

πηγή εικόνων: wassilykandinsky

πηγή εικόνας: wikidata

Ώρα για δημιουργία

1. Ξεκινήστε χρωματίζοντας το φόντο σε κάποιο χαρτί (ή χρησιμοποιήστε χρωματιστό χαρτί). Με αυτόν το τρόπο θα εκφράσετε την ατμόσφαιρα του έργου σας.

2. Στη συνέχεια, ακούστε μουσική (Mozart) και χρησιμοποιήστε την ως έμπνευση για τις κινήσεις σας στο χαρτί (μερικά αριστουργήματα ακόμη: Vivaldi, Beethoven, Debussy).

3. Καθώς ακούτε, ζωγραφίστε ή σχεδιάστε μια γραμμή που ακολουθεί τη μελωδία.

4. Διαλέξτε ένα σχήμα (κύκλο, τρίγωνο, τετράγωνο) και ζωγραφίστε το κάθε φορά που ακούτε ένα μέρος του τραγουδιού που επαναλαμβάνεται.

5. Προσθέστε περισσότερες γραμμές καθώς αλλάζει η μουσική για να ολοκληρώσετε το αριστούργημά σας.

(ιδέα Twinkl)

Καλή επιτυχία!

Η "κυρία των εικαστικών"

Ευδοξία

εικόνα: Κev Lavery via GIPHY

Ευχαριστώ τη συνάδελφο Ελευθερία Πρωτόγερου για τη βοήθειά της στη βιβλιογραφία.

Γλωσσάρι:

Βιβλιογραφία:

W. Kandinsky, Σημείο - Γραμμή - Επίπεδο, εκδόσεις Δωδώνη.

W. Kandinsky, Για το πνευματικό στη τέχνη, εκδόσεις Νεφέλη.